Op naar meer openzwemwater!

In onze warmer wordende zomers klinkt de burgers’ roep naar verkoeling steeds harder. Door het aanbod aan open zwemlocaties uit te breiden kunnen we tegemoetkomen aan deze steeds stijgende vraag. Kanalen, rivieren, vijvers en meren om in te plonsen hebben een groot potentieel dat in heel wat gemeenten nog nauwelijks benut wordt. En met de veranderende Vlaamse wetgeving zijn de lokale besturen nu net aan zet om initiatief te nemen om het verschil te maken voor hun burgers. Maar waar in je gemeente kan openzwemwater gecreëerd worden? 

Waterland brengt samen met de gemeente de potentiële openzwemwaterlocaties in kaart. Waar is het water proper genoeg, waar zitten de overstorten en andere potentiële vervuilingsbronnen? En hoe zit het met de andere functies zoals de bevaarbaarheid en ecologische waarden op deze waterlopen? Waterland onderzoekt samen met jullie de belangrijkste parameters en produceert overzichtelijke kaarten met als finaal resultaat een overzicht van de potentiële openzwemwaterlocaties in jullie gemeente. 

De geschiktheid van drie van deze locaties voor openzwemwater worden nader onderzocht via een terreinbezoek en verkennende tests met betrekking tot de waterkwaliteit (indien gewenst samen met de burgers). 

Projectinhoud en -verloop

 Fase 1: Voorbereiding

• In een start- en kennismakingsoverleg lichten we de mogelijkheden van meer openzwemwater verder toe. We gebruiken hiervoor inspirerende voorbeelden uit binnen- en buitenland, sprekende beelden en cijfers die de gemeente op zijn beurt kan gebruiken om alle betrokkenen te overtuigen. Daarnaast bekijken we met de gemeente waar de huidige gekende potenties liggen, mogelijke knelpunten en luisteren naar de verwachtingen om het verdere verloop van dit traject op maat van de gemeente uit te werken. 

Fase 2: In kaart brengen potentiële locaties voor openzwemwater

• In het najaar komt er vanuit departement zorg een leidraad zodat gemeentes die een zwemzone inrichten ook weten welke stappen ze moeten ondernemen.  Er zullen echter nog heel wat vragen eerst vastgepakt moeten worden vooraleer gestart kan worden met deze vragenlijst. Wat met de waterkwaliteit? Welke waterloopbeheerders zijn actief op welke waterloop en wat is hun standpunt op deze locaties? Waar wordt er vandaag al gezwommen? En waar is de nood (ifv hitte-eiland, sociale vraagstukken,...) het grootst?
  Via een desktopscreening en gerichte gesprekken wordt het watersysteem van jullie gemeente in kaart gebracht. We bestuderen hierbij de belangrijkste parameters waaraan waterlichamen dienen te voldoen om tot openzwemwater omgezet te kunnen worden. We werken hierbij vanuit verschillende dimensies waaronder waterdynamiek, vervuiling, functievervulling en ruimtelijke inbedding, waarvoor we overzichtelijk kaartmateriaal produceren. De combinatie van deze dimensies worden verwerkt tot een overzicht van de potentiële openzwemwaterlocaties in jullie gemeente.

Fase 3: Onderzoek van 3 mogelijke openzwemwaterlocaties 

• De resultaten uit de vorige fase worden met de gemeente teruggekoppeld en gezamenlijk, in een werkvergadering, worden drie locaties geselecteerd die onderworpen worden aan een diepgaander onderzoek. Via terreinbezoeken worden de sterktes en zwaktes van de locaties nagegaan met een focus zowel op het watersysteem als op de omliggende ruimte en connectie tussen beide. Daarnaast wordt via een verkennende studie ook een eerste beeld van de waterkwaliteit verkregen. Deze metingen kunnen tegen een meerkost samen met omwonenden of andere belanghebbende organisaties uitgevoerd worden in de vorm van een citizen-science workshop. 

Fase 4: Terugkoppeling van de resultaten en eindrapport 

• Alle resultaten worden samengegoten in een eindrapport dat zowel de desktopscreening uit fase 2 als het verdiepend onderzoek voor de drie locaties bevat. In een laatste overleg bespreken we de resultaten van het traject en bezorgen de gemeente een gedetailleerd eindrapport.  Ook worden de stappen voor verder onderzoek en de uiteindelijke afbakening van het openzwemwater toegelicht. Dit geheel geeft de gemeente alle tools in handen om de leidraad (een invulformulier) eenvoudig te doorlopen om een zwemzone administratief en juridisch aan te vragen. Op het eind van het traject heeft jullie gemeente dus een eerste grote stap richting de aanduiding van meer open zwemwater genomen!

De gemeente is zelf verantwoordelijk voor:

• De gemeente ondersteunt het project logistiek: het ter beschikking stellen van een zaal voor overlegmomenten, het afdrukken van kaartmateriaal, …

• De gemeente zorgt voor het draagvlak binnen de gemeentelijke diensten en stelt een verantwoordelijke ambtenaar aan die het project zal opvolgen

• De gemeente zorgt voor het bestuurlijk draagvlak en zorgt voor de opvolging van het project door het college, dmv. de aanwezigheid op infomomenten van een schepen of de burgemeester

• Bij de keuze voor het Citizen-science traject zoekt de gemeente mee naar geëngageerde organisaties en burgers om dit traject haalbaar te maken.

Prijs 

De kostprijs is € 12.000 (excl BTW)

Meerkost van Citizen-science workshop (inclusief materiaal en begeleiding): € 2.500 (excl BTW)

inschatting tijd: 

• Fase 1: 3 dagen

• Fase 2: 5 dagen

• Fase 3: 4 dagen

• Fase 4: 3 dagen