Burgerbetrokkenheid bij watervriendelijke wijken

Haast nergens ter wereld is de waterstress zo groot als in Vlaanderen. De voorbije jaren is het inzicht dan ook gegroeid dat we anders moeten omgaan met hemelwater om watertekort en wateroverlast te voorkomen. Heel wat lokale overheden zetten daarom projecten op rond infiltratie, opvang, buffering en hergebruik. De hemelwater- en droogteplannen dragen hiertoe bij.   

Een project zoals de heraanleg van een wijk waarbij meer ruimte voor groen wordt gecreëerd roept dikwijls veel vragen op bij burgers. Zullen er parkeerplaatsen verdwijnen? Zal ik nog parkeerplaats vinden in mijn straat? Zal de ontharding er effectief toe leiden dat mijn kelder minder onder water staat? Wat met de veiligheid van voetgangers als er een voetpad langs één straatkant wordt verwijderd?  Bij Join For Water zijn we er rotsvast van overtuigd dat we deze vragen samen met burgers moeten beantwoorden. Burgers informeren over wat er allemaal speelt in jouw gemeente is heel belangrijk, maar wij stijgen graag enkele treden hoger op de participatieladder door burgers ook te consulteren en het project samen vorm te geven.  

In deze module ontwerpen we een participatietraject op maat van jouw gemeente. We zorgen voor de begeleiding bij participatiemomenten en geven indien gewenst advies over duurzaam waterbeheer aan de betrokken ambtenaren. Participatie zien we als samen leren, onderzoeken, discussiëren, bijsturen en evalueren. Het resultaat is een op maat gemaakt participatieproces voor burgers én ambtenaren. Het doel hiervan is het tentoonstellen van duurzame watermaatregelen in de openbare ruimte. We zoeken naar een stimulerende aanpak die bewoners en lokale overheden aanzet tot meer ontharding, wateropvang en infiltratie. We vertrekken daarbij vanuit een specifieke vraag of project binnen jouw gemeente. De projecten waarvoor we een participatietraject uitwerken zijn ruim (bv. onthardingsprojecten, beekherstel, hermeandering, openleggen van waterlopen, vergroeningsprojecten, vernatting, herinrichting van een tuin van een rusthuis …).  

Doorheen de jaren zal jouw gemeente hoogstwaarschijnlijk nog heel wat projecten opzetten om wateroverlast en droogte tegen te gaan. Binnen dit traject voorzien we daarom nog enkele tools om de burgerbetrokkenheid te verhogen waar jij als gemeente na het traject zelfstandig mee aan de slag kan. Naast enkele voorbeelden van participatiemomenten, voorzien we een mobiele expo rond water. In 2022 werkten Join For Water samen met Departement Omgeving 10 informatieborden met bijhorende ludieke podcasts en een opdrachtenboekje uit over wateroverlast en droogte. Met behulp van deze informatieborden kan je een waterwandeling of fietstocht in de buurt van toekomstige projectsites uitwerken. De tocht informeert over droogte en wateroverlast in Vlaanderen en ver daarbuiten. We voorzien daarbij ook een uitgewerkt draaiboek. Zo kan jij ook na het traject burgers betrekken in het waterverhaal.  

Projectinhoud en -verloop 

1. Startoverleg
   Tijdens het startoverleg bepalen we de inhoud en de vorm van het traject in functie van het geselecteerde project (bv. specifieke doelgroepen, personeelsinzet, timing, samenstelling kernteam, aantal participatiemomenten, uitwisseling inhoudelijke expertise …). De projecten waarvoor we een participatietraject uitwerken zijn ruim (bv. onthardingsprojecten, beekherstel, hermeandering, openleggen van waterlopen, vergroeningsprojecten, vernatting, herinrichting van een tuin van een rusthuis …).  
2. Bezoek projectsite(s) 
   Om een goed zicht te krijgen op het project/projecten brengen we met de lokale experten (bv. duurzaamheidsambtenaar) een bezoek aan de projectsites en worden de lokale problematieken toegelicht.  
3. Ontwerpen van het participatietraject 
   Samen met het kernteam een participatietraject uitwerken met de nodige aandacht voor de keuze van de methodieken, de praktische organisatie en de beoogde doelstellingen. Dit overleg wordt door Join For Water voorbereid op basis van het startoverleg.  Bv. infopunt inrichten als een ontmoetingsplaats waar iedereen terecht kan met zijn vragen (bv. tijdelijke zitbanken installeren bij de projectsite), workshops, infomarkten, waterwandeling, infomoment voor ambtenaren rond ontharding … 
4. Uitwerken van de planning 
   Het ontwerp van het participatietraject wordt omgevormd tot een planning. Voor ieder participatietraject wordt een draaiboek en retroplanning uitgewerkt. 
5. Communicatie 
   Met de communicatieambtenaar wordt een planning opgemaakt voor de communicatie en helpen we bij het schrijven van wervende inhoud voor de communicatiekanalen. 
6. Begeleiding van het participatiemoment 
   Tijdens het participatiemoment is Join For Water altijd aanwezig, maar we blijven ook zoveel mogelijk achter de schermen zodat het eigenaarschap van de gemeente daardoor versterkt wordt. We helpen bij de voorbereiding en de inhoudelijke ondersteuning.  
7. Verwerken van input 
   Join For Water verwerkt de input van het participatiemoment in een verslag en geeft waar mogelijk suggesties om aan de slag te gaan met de input van de burgers. 
8. Evaluatie van het traject 
   Op het einde van het participatietraject voorzien we met alle betrokken actoren een evaluatiemoment.   

Prijs 

De tijd die nodig is om het participatietraject te ontwerpen en uit te voeren is afhankelijk van het aantal participatiemomenten en de context. Ter illustratie voorzien we twee categorieën: 

• Categorie 1: max. 2 participatiemomenten 4 765 euro (excl. BTW) 
• Categorie 2: max. 4 participatiemomenten 8 700 euro (excl. BTW) 

Gemeenten uit West-Vlaanderen kunnen intekenen op dit aanbod aan 50% korting via deze oproep van provincie West-Vlaanderen.

Gemeenten uit Oost-Vlaanderen kunnen intekenen op dit aanbod aan 50% korting via het omgevingscontract van provincie Oost-Vlaanderen.