U bent hier

Landen strijdt samen met burgers tegen wateroverlast

Anders omgaan met regenwater is nodig om watertekort en wateroverlast te voorkomen. Naast gemeenten kunnen ook burgers hier, via ingrepen in hun tuin bijvoorbeeld, een belangrijke bijdrage leveren. Maar hoe overtuig je die laatste om actie te ondernemen? Het Vlaams-Brabantse Landen ging met waterexpert Join for Water de uitdaging aan.  “Kennis en inzicht zijn de basis voor gedragsverandering”, zegt Toon Malevé.

Elke stap om burgers hun steentje te doen bijdragen is er één in de goede richting. Watervriendelijke tuinen vangen water op, bufferen en laten water infiltreren. En vandaag neemt Vlaanderen met haar 2.500.000 tuinen 12,5% van de oppervlakte ruimte in. Zelfs met heel kleine ingrepen is het potentieel groot om een antwoord te bieden op twee prominente wateruitdagingen, namelijk waterschaarste en overstromingsgevaar. Landen breekt uit

In Landen zelf maakten tweeëntwintig gezinnen hun tuin meer waterproof met een concreet onthardingsplan of plaatsten planten tussen voegen van tegels. Zes gezinnen investeerden via een groepsaankoop in een regenton en een diverse groep inwoners kreeg via tal van activiteiten inzicht in de waterproblemen van de gemeente. Hoewel de betrokken duurzaamheidsambtenaar Pieter Degreef stiekem op meer participatie had gehoopt, mag het resultaat van de campagne ‘Landen breekt uit’ er zeker wezen“.

Toon Malevé van Join for Water: “Mensen die normaal totaal niet met deze problematiek bezig zijn, wilden meer weten over het thema. Dat op zich is al een overwinning. Tegelijk is door te informeren én te luisteren naar bezorgdheden ook het contact tussen burger en bestuur sterk verbeterd.”

Oplossingsgericht coachen

Maar hoe pak je zo’n proces dan precies aan? Kennis en inzicht is de basis voor gedragsverandering, weet Toon.  “Via creatieve methoden geven we burgers inzicht in de waterproblematiek en tonen we hoe ze op een laagdrempelige en eenvoudige manier hun steentje kunnen bijdragen”. 

In Landen werd eerst een waterwandeling georganiseerd langs verschillende plekken die door de gemeente werden onthard en vergroend. Inwoners kregen er informatie over: Wat was het probleem op deze locatie? Wat heeft de gemeente eraan gedaan en hoe kan je als burger helpen om dit probleem verder op te lossen? Na dit informatieve gedeelte werden inwoners tijdens de Water Challenge door experten en tuinaannemers geïnspireerd om in hun eigen tuin aan de slag te gaan.

Concreet werd voor elke ingreep van de gemeente een participatiemoment georganiseerd. In de woonwijk Korea waar een kruispunt opnieuw werd heraangelegd konden bewoners bijvoorbeeld informeel in gesprek gaan met duurzaamheidsambtenaren, experten en tuinaannemers. Ook gingen ze daarna zelf aan de slag in hun tuin. Het werken met een lokale waterambassadeur als eerste aanspreekpunt, was een succesvol idee.

Duidelijk afsprakenkader

Kan elke gemeente een dergelijk traject succesvol doorlopen? “Een aantal voorwaarden zoals een duidelijk afsprakenkader zijn hier belangrijk”, zegt Toon. “Een uitgebreid startmoment waarbij we de verwachtingen van de gemeente duidelijk krijgen is de start van een productieve samenwerking. Van daaruit ontwerpen we samen een stappenplan met aandacht voor kleine, maar motiverende stappen.”
Ook is duidelijke communicatie met de gemeente erg belangrijk. Wie organiseert wat? “Vaak organiseerden wij de inhoudelijke participatiemomenten en kregen we praktische ondersteuning van de gemeente.”
 

Geloof in burgerparticipatie

En last but not least: het geloof in de meerwaarde van burgerparticipatie. “In Landen verliep dat erg goed. Ook op momenten dat de burgerparticipatie lager lag, bleef de gemeente bereid en enthousiast om mee te werken”, besluit Toon.

Zelf aan de slag gaan met Join for Water? Check hun aanbod.

Gemeenten uit West-Vlaanderen kunnen intekenen op dit aanbod aan 50% korting via deze oproep van provincie West-Vlaanderen.

Gemeenten uit Oost-Vlaanderen kunnen intekenen op dit aanbod aan 50% korting via het omgevingscontract van provincie Oost-Vlaanderen

 

Dit artikel draagt bij aan volgende duurzame ontwikkelingsdoelen: